İPSİZ RECEP EMİCE/RECEP REİS-2-

İPSİZ RECEP EMİCE-RECEP REİS-2-
(İstiklâl Harbi Yıllarında(1919-1920) İstanbul'daki İngiliz/Yunan Destekli Rum Çetelerine Kök Söktüren Karadenizli Milis Kahraman)

KADİR İNANIR'IN DİLİNDEN...
Yaşadığımız zaman dilimindeki "değişmez türedilikler"den olan "geçikmeli açıklamalar", "konjonkturel söylemlere", "geçikmeli darbe karşıtları", "konjonkturel darbe karşıtları "da eklendi.
"Türk Sineması'ndaki cesur siyasîliği" ile bir ""Kadir İNANIR Ekolü" oluşturan(Benim dilim ecnebî menşeîli 'Kadirizm' tabirini kabule yanaşmıyor)ki, "Son Cellad", "Sen Türkülerini Söyle", Dikenli Yol", "Sevgi Çıkmazı", "Darbe" sinema filmleri ile "12 Eylül Zihniyeti"ni sorgulayan, "darbelere, darbeciliğe karşılığı" sergileyen "filmleri" ile...
Neredeyse kırk yıllık hasreti olan "Ah bir de Karadenizli İpsiz Recep Emice/Recep Reis'in filmini de çekebilsem!", diyen, Fatsalı, Karadenizli Kadir İNANIR'ın bu "ideali" de gerçekleşti.Yazımızın bu son bölümünde İNANIR'ın dilinden" Emice"yi gazetemiz okurlarıyla paylaşmak istiyorum.
"Atatürk'ün 'Recep Amca' diye hitap ettiği Rizeli(Karadenizli) kahraman çeteci.İpsiz Recep'in Millî Mücadele'deki yeri çok önemliydi. Bu mücadeleye katılmasındaki en önemli rolü 23. Fırka Kumandanı Âtıf Bey oynamıştı. Binbaşı Tufan'ın 43.Alayı'na bağlanan çete, gözünü budaktan esirgemeden savaşmıştı. Cesareti, gözüpekliği ve ataklığı sayesinde "İpsiz" lakabını almıştı. Millî MÜcadele yılarında göstermiş olduğu kahramanlıklarla 'Milis Yüzbaşı' rütbesi verildi. 1928'de Karasu'da öldü.(14)"
"O benim bunca sene fırsatını bulup da hayata geçiremediğim karakterlerden biriydi..Bir halk kahramanının bilinçlenerek Kurtuluş Savaşı'na ulaşan öyküsü bu. Bir Çakıurcalı Mehmet Efe, İpsiz Recep, bir Topal Osman, bunlar benim hep isteyip de yapamadığım filmlerdi. Televizyon dizisi olduğu için İpsiz recep'in hayatından bazı bölümleri içeren, tamamını içermeyen bir 'proje' bu.. Düzce'den Kefken'e, Kefken'den İstanbul'a, İstanbul'dan Sakarya önlerine uzanan uzun bir yolculuğun, çileli bir hayatın öyküsünü anlatıyoruz...Yoksulluk ve sefalet içinde, işgal edilmiş bir ülkenin insanlarının çektiği acıların içinden çıkan bir kahramanın hikayesi..."
Suâl:"Sinemalardaki siyasîliğiniz!"
Kadir İNANIR:"Siyaseti kendi içimde yapıyorum zaten. Benim filmlerimin içeriğinde her zaman siyasî bir duruş vardır. İpsiz Recep'te de öyle."
Suâl:"Şu anda Türkiye'nin bir İpsiz Recep'e ihtiyacı var mı?"
Kadir İNANIR:" Bir değil, birkaç İpsiz Recep'e ihtiyacı var. Şu anda fiilen işgal edilmemiş gibi görünüyoruz, amma aslında işgal altındayız, kültürel ve ekonomik açıdan..Aynı Kurtuluş Savaşı'ndaki gibi Emperyalist güçlerin işgaline uğramışız görüntüsü var..Bunu ortadan kaldırmak için tabii ki İpsiz Recep gibi kahramanlara ihtiyaç var."(15)
Suâl:"İpsiz Recep'le benzerlikleriniz!"
Kadir İNANIR:"İpsiz'le ben birbirimize çok benziyoruz. İkimizde Karadenizliyiz, çok tepkiliyiz,sahipleniciyiz,kararlıyız, çabuk kızıyoruz."
Suâl:"İpsiz Recep'in hayatında en çok neler ilginizi çekti?"
Kadir İNANIR:" Doğduğu yer olan Rize'den başlayıop, ticaret yaptığı Batum'a kadar yaşadığı herşey tam bir sinema filmi..Ayrıca bilinçsiz bir adamın, 'Emperyalist Güçler' tarafından işgal edilmiş ülkesinin acılarına nasıl ortak olduğunun en güzel örneğini de gösteriyor bu yaşam öyküsü...Sinema filmi olarak düşünüyordum. Amerikalılar 'Vietnam Savaşı'yla ilgilibin(1000) tane film yapmışlar. Halbuki Kurtuluş Savaşı'nın her saniyesi bir film, bir destan.."
Suâl:"Zaman zaman değerlerimizi yitirdiğimiz gibi bir kaygıya kapılıyor musunuz?"
Kadir İNANIR:" Bir ülkeyi topla, tüfekle işgal edersiniz. Ettiler işte Kurtuluş Savaşı Dönemi'nde ne oldu? Verirsin mücadeleni kurtulursun.
Amma kültürel değerlerini yok ettikleri zaman artık savaş bitmiş demektir. En tehlikelisi budur. Halk eğitimsiz, cahil bırakılırsa, değrlerini kaybederse, herkes istediğini kolayca yaptırır..."(16)
Suâl:"Diğer Kuvay-ı Milliye kahramanlarına göre İpsiz Recep neden farklı?"
Kadir İNANIR:"Farkı şu; hiç eğitim almamış cahil bir adamın kendi yaşam mücadelesini verirken; vatan sevgisi bilincine ulaşması; çeteçilikten kahramana dönüşmesi bana çok ilginç geldi. İkimiz de Karadenizli oalark olaylara etki ve tepkisinde benzerlik var. Çünkü o bölgenin getirdiği birtakım yapısal özellikler var. İnsanların yaşadığı bölgenişn iklimine göre davranış şekilleri oldukları savunuluyor. Çok tepkili olunması, sahiplenmesi, çabuk kızması, kararlılığı, idealistliği..."
Suâl:"Milis-Çete Reisliği'nden 'Muntazam Silahlı Kuvvetlere/Düzenli Ordu'ya Geçiş Meselesi!!!"
Kadir İNANIR."Kendi varlığı için, adamlarıyla hayatını kurmak için yaptıklarına 'çeteçilik' diyorum. Amma sonra adamın gücü Kuvay-ı Milliyeciler tarafından keşfedilip MillÎ Mücadele'ye kazandırılıyor..."
Suâl:"İpsiz Recep Emice/Recep Reis" Sinema Filmi Meselesi..."
Kadir İNANIR:" ...Bu kadar duyarsız kalarak, bu kadar sadece kendini düşünerek, bu ülkede yaşanmaz ki...O zaman "Ben işimi yapıyorum, ülkemden bana ne?" mantığı çıkar...Sinema filmi olarak da yapılabilmesi için 60-70 milyon dolar gerekli..."(17)
NETİCE:
Bu toprakların "kahramanları bitmez..." Bitmeyecektir de...Nice "Türk-İslâm Kahramanları" gibi, İpsiz Recep Emice'ler de, Recep Reis'ler de, Karadenizli Yiğitler de, birçok "dramlar", birçok "trajikler", birçok "hayal kırıklıkları" yaşadılar/yaşattılar...
Türkiye'deki "Fransa'nın 3. Cumhuriyeti" kurulduğu "Jakoben devrim yılları"nda da, nice "Karadenizli Yiğit Kahramanlar"; Rize'de, Trabzon'da, Giresun ve Samsun'da kurulan "İstiklâl Mahkemeleri" ile "travmatikleştirilmişlerdi..."Havza'da 'Serdengeçti Teşkilatı'nın Kurucularından Bayram Aga'lar da" çook "hayal kırıkları" yaşadılar...
1918, 1919, 1920, 1921, 1922'lerde vatanı müdafaa uğruna canlarını siper edinen, mallarını feda eden, cepheden cepheye koşan Karadenizli Yiğit Kahramanlar "Jakoben Devrim Yılları uygulamaları ile İmtihanlar"dan geçtiler/geçirildiler..Hem de ne "acılar, ıstıraplar" yaşatarak!!!(18)
Amma yine de "Deli Yürek'ler bu topraklarda asla bitmeyecektir..."
Ancak devasa suâl:Mevcut "Türkiye Gerçeği"nde "tercih"ler:Milisleşme mi? Çeteleşme mi? Sivilleşme mi?
Dip Notlar:
(1):Can ALPGÜVENÇ,"Kurtuluş Savaşı'nda Cesur Bir Yürek:İPSİZ RECEP"(Roman), Nesil Yayınları, Mart 2009,1. Baskı, sayfa 73
(2):Can ALPGÜVENÇ, adı geçen eseri, sayfa 186, 187
(3):C. ALPGÜVENÇ, a.g.e., sayfa 105'den 119'a...
(4): C. ALPGÜVENÇ, a.g.e., sayfa 168
(5):C.ALPGÜVENÇ, a.g.e.,sayfa 37'den 61'e...
(6):C.ALPGÜVENÇ, a.g.e., sayfa 40, 76, ve Yeni AKTÜEL Dergisi, 2008,sayfa 48
(7): C.ALPGÜVENÇ, a.g.e.
(8): Mehmet POLATOĞLU, "İPSİZ RECEP "EMİCE"(roman),Yolculuk Yayınevi,2009
(9):İbrahim BALCI, "Millî Mücadele'de BOĞAZİÇİ"...
(10): C.ALPGÜVENÇ, a.g.e., sayfa 203
(11):C. ALPGÜVENÇ, a.g.e., sayfa 204
(12):Yeni AKTÜEL Dergisi, 2008, sayfa 48(Zikreden Ergun HİÇYILMAZ)
(13):C.ALPGÜVENÇ, a.g.e., sayfa 204
(14):Sabah Gazetesi, Gündem, 6/Kasım/2008,Bülent İPEK,Kadir İNANIR'la Ropörtaj,'Dış Güçler Tarih Bilincimizi Ortadan Kaldırıyor'
(15):Tempo Dergisi, 25 Eylül 2008
(16):Sabah Gazetesi, Günaydın Eki, 18.11.2008
(17):Bülent İpek, Kadir İNANIR'la ropörtaj, adı geçen not
(18):Yeni ASYA Gazetesi, ,Tarihin Yorumu, 18.12.2008

İPSİZ RECEP EMİCE/RECEP REİS-1-

İPSİZ RECEP EMİCE-RECEP REİS-1-
(İstiklâl Harbi Yıllarında(1919-1920) İstanbul'daki İngiliz/Yunan Destekli Rum Çetelerine Kök Söktüren Karadenizli Milis Kahraman)
Günümüzde "Ergenekon Terör Örgütü" veya "Türk Gladyosu" gibi isimlerle anılan "Darbeci çeteler"in marifetlerini okudukca, "çete" kavramından rahatsız olmaya başladık Hattâ kimileri tarafından Türkiye toprağımızın, Türk Vatanımızın " tamamının, metrekarenin tamamının çetelerle kaplı" olmasından hoşnutsuzluk duymaya başladık.Bazen yazılarımızda "cihangirane bir devlet çıkardık çetelerden" diye "çete"leri "tu kaka" etmeye çalıştık.
Halbuki kimi tarihçilerimizin de kabul edeceği üzre "Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Türk Çeteleri tarafından kurulmuştu."Karadeniz, Ege, Orta Anadolu'daki ve Türkiye'mizin diğer bölgelerindeki "Türk Çeteleri" başlığında toplayabileceğimiz "çeteler"in muazzam katkıları ile "Türk İstiklâl Harbi" kazanılmıştı. Tabii ki, "İstiklâl Harbi Yılları"ndaki "çeteler" ile şimdilerde çökertilen "çeteler" birbirlerinden tamamiyle farklı hususiyet, meziyet,fazilet ve misyonlara sahiptiler.Belki de, bu iki bölümlük yazımıza mevzuu teşlik eden "İ;
psiz Recep Emice-Recep Reis"in "Türk Çetesi" gibi,"ecnebÎ destekli çetelere, işgalci güçlere karşı savaşılmıştı, vatan kurtarılmıştı ve asla bütün bunlar "para karşılığı"nda, "mansıp karşılığı"nda da yapılmamıştı. Ve asla da "seçilmiş hükûmetleri devirmeci, darbeci" değillerdi."İstiklâl Harbi Yılları" "Türk Çeteleri" ve o "çetelerin reisleri", "zafer" ile birlikte ve "muntazam silahlI kuvvetlerin teşkili ile kenara çekilmeyi" bilmişlerdi ve çok "dramlar"da yaşamışlardı.
Asla günümüzdeki "şyetna üçgenleri/beşgenleri/altıgenleri vs."ndeki "çeteler" gibi değillerdi.
İşte Rizeli/Karadenizli "Türk Çete Reisi" "İpsiz Recep Emice/Recep Reis", ismini "Kadir İNANIR" ve TRT-1'deki 26 bölümlük "İpsiz Recep-Emice" dizisinden öğrendiğimiz bir "Türk Çete Reisi" idi.Kimbilir daha isimlerini hiç duymadığımız, bilmediğimiz "İstiklâl Harbi Yılları"nda "ecnebî destekli çetelere ve yedi düvel'e/yedi devlet'e" karşı mücadele etmiş nice "Türk Çete Reisleri "var.
1905 Batum doğumlu olan İpsiz Recep, babasının Batum'da banker olmasından tütün ticareti yapmasından dolayı babası ile birlikte 15-20 tonluk motoru ile bazen Batum'a, bazen de Sohum'a tütün getirir, yolcu taşırdı.Rusya'ya gider gelirdi. Babasının rahmetli olmasıyla aynı işi sürdürdü ve bazen de Rize'den meyve, sepze götürür, Batum'dan da tuzla şeker yüklenirdi.(1)"Mücadele safları"na katılışı, Batum'dan Rize'ye, "taka"sı ile yolcu taşımalarda, bilmeden "Rus destekli Ermeni çetecileri" taşıdığını sevenleri uyarınca, bir keresinde "taka"sına" binen "Rus destekli silahlı Ermeni çetecileri öldürmesi ile" olmuştur.(2) Ancak sonraki "mücadeleleri" tahmin edilenin ötesinde ve bir "Topal Osman", bir "Ali Şükrü Efendi" gibi akranı "Türk Çete Reisleri"nden farklı olarak, İstanbul'da, Sarıyer, Büyükdere, Tarabya(Boğaziçi) ve köyleri ile Şile, Kefken Adası, Karamürsel ve Karasu civarlarında geçmiş, bazen de "çetesine eleman devşirmek" için Rize-İstanbul hattında geçmiştir.Bu sebeple "İpsiz Recep Emice/Recep Reis", İstanbul'daki dönemin "süper devleti "İngiliz ve Yunan destekli Andon Çetesi, Andrika çetesi, Hristo çetesi,Anastas çetesi,Yani/Karayani çeteleri, Aleko çetesi gibi "Rum kopelleri"ne, "palikaryalara" karşı, akranı Korsan Murat Çetesi, Sağır Selahaddin Bey Çetesi gibi Karadenizli Türk Çeteleri ile mücadele etmiştir. (3) Gayeleri, "karılar gibi geride oturmaya gönülleri razı olmayışı..."(4) Bu mücadelelerini ise dönemin "Osmanlı Askerî Yetkilileri" ve "Osmanlı Devleti"nin "istihbarat" yetkilileri, "teşkilat", "teşkilat-ı mahsusa" yetkilileri ile irtibatlı bir şekilde yapmışlardır.(5)
Yine tahmin edilenin aksine "İpsiz" lakabı bir "hakaret" anlamında olmayıp; "Babası Hüseyin Emice'nin nazar sebebiyle oğullarını bir bir kaybetmesi sebebiyle Recb'ine ilgisiz görünmek için "Bizim İpsiz mi?" deyişinden;Recep Reis, elinde olanı dağıttığı için, belki de elinde en son kalan ipini de verdiği için adı, sıfatı, lakabı "İpsiz" e çıkmış, dünya malına değer vermeyişi...;asla serseri, berduş, sarhoş anlamında değil; emrimdeki çete elemanlarının ipten, kazıktan, darağacından kurtulmuş olanlardan oluştuğu"(6) için...
Hakkında 2009'da yazılan 2 romandan biri olan "Kurtuluş Savaşı'nda Cesur Bir Yürek:İPSİZ RECEP"(7) romanında, "İpsiz Recep "Emice"(8) romanı ile "MillÎ Mücadele'de Boğaziçi"(9) isimli araştırma eserinde ve de 2008'in son aylarında TRT-1'de yayınlanan 26 bölümlük "İpsiz Recep-Emice" dizi filminde, "görsel sunumlu "olarak "ne tür mücadele" ettiğini biliyoruz. Meselâ, zaman zaman izleme/seyretme gayretinde olduğum(çünkü bazen bulunduğum yerdeki TV arızalanıyordu)TRT-1'deki bölümleri izlerken tuttuğum notlar: "Karadenizdeki "Ermeni-Rum Çeteleri"ni asıl yönlendiren Patrikhane", "Çift Başlı Yılan"lar. Neredeyse iki dakika "tarihî arka plan"ın açıklanması...İngilizlerin zulmü...İpsiz Recep'in cesareti, aklını kullanması, tabut ile silah taşıması...(04.11.2008,Salı günkü bölümü)..."Rize'deki Rus işgali...Rus Donanması'nın üç gün süren muharebe...Of'un kadınlarının kahramanlıkları...Ruslar'ın 13 bin kayıp verişi.."Osmanlı'nın hükûmetinden değil amma milletinden korkulur" tesbitleri...(6.Bölüm, 11.11.2008, Salı günkü Bölümü) İpsiz Recep Reis'in, İngiliz İşgal Komutanı Benett'e, "-Seni Pisluk!" diye hitabı ve sürekli "İngiliz" yerine "-İnciluz!" demesi...(02.12.2008, salı günkü bölümü)
"İstiklâl Harbi Yılları"nın bitimi "İpsiz Recep Emice/Recep Reis"in "Muntazam Silahlı Kuvvetlere/Düzenli Ordu'ya katılışı..."Kocaeli 1. Taburu ünvanını alışları...Milis Yüzbaşılığı rütbesi verilişi...Ve Rizeli/Karadenizli Türk Çetesinin, İpsiz recep Emice/Recep Reis çetesinin, Kocaeli 1. Taburu namı ile 25 kişi ile Ankara'ya gelişi...Bando ile karşılanışları..."İstiklâl Harbi'nin Komutanı Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK tarafından huzura kabul edilişleri...Kızılcık Köyü'nün kendilerine verilişi ancak İpsiz Recep Emice'nin sadece 6 dönümünü alıp geri kalanının halkı dağıtılması...İstiklâl Madalyası verilişi, maaş bağlanışı. Ancak İpsiz Recep Reis'in "Biz bu mücadeleyi madalya için yapmadık!" diyerek "madalyayı kabul etmeyişi...Maaşı da kabul etmeyişi ve yeni kurulan Tayyare Cemiyeti'ne(T.H.K.) bağışlaması...(10)

"Devrim Yılları...." Kimilerinin kabul ettiği üzre, "Fransa'nın 3. Cumhuriyeti'nin kuruluş yılları..." Karasu'ya dönüşü...Kabuğuna çekilişi...Ne siyasetle, ne de başka bir makamda gözünün olmayışı...Devlet'ten hiçbir beklentisinin olmayışı...Ankara'dan bir heyetin Karasu'ya gelişi...Ve İpsiz recep Emice/Recep Reis'in "heyet" e verdiği cevap:" Biz işimiz tamamladık efendiler. savaşta dik duran başımızı, siyasette eğmeyiz...Tilkinin pazarda işi yoktur" cevabı.(11) Mustafa Kemal Paşa, "Emice" diye hitap ediyor. Herhalde rahmetli babası "Hüseyin Emice"ye atfen...Ve suâl eyliyor Mustafa Kemal Paşa:"-Recep Reis, bir daha harp olursa ne kadar kuvvetle gelirsin?"
Recep Reis:"- Çetem dağıldı.Yanımda bir yeğenim var. Ne zaman emredersen, atım ve silahımı alır gelirim.", diye cevaplıyor.(12)
1928'de, "tifo"dan ölümü...66 yaşında iken..Karasu Ulu Camii yanındaki "Merkez Mezarlığa" defni. Kabri başına yapılan kitabede yazılanlar:" "Burada Kurtuluş Savaşı kahramanlarından Milis Yüzbaşı Recep Reis (İpsiz Recep) yatmaktadır.(1862-1928) Ruhuna el Fatiha..."(13)(Devamı Var)