İPSİZ RECEP EMİCE-RECEP REİS-2-
(İstiklâl Harbi Yıllarında(1919-1920) İstanbul'daki İngiliz/Yunan Destekli Rum Çetelerine Kök Söktüren Karadenizli Milis Kahraman)
KADİR İNANIR'IN DİLİNDEN...
Yaşadığımız zaman dilimindeki "değişmez türedilikler"den olan "geçikmeli açıklamalar", "konjonkturel söylemlere", "geçikmeli darbe karşıtları", "konjonkturel darbe karşıtları "da eklendi.
"Türk Sineması'ndaki cesur siyasîliği" ile bir ""Kadir İNANIR Ekolü" oluşturan(Benim dilim ecnebî menşeîli 'Kadirizm' tabirini kabule yanaşmıyor)ki, "Son Cellad", "Sen Türkülerini Söyle", Dikenli Yol", "Sevgi Çıkmazı", "Darbe" sinema filmleri ile "12 Eylül Zihniyeti"ni sorgulayan, "darbelere, darbeciliğe karşılığı" sergileyen "filmleri" ile...
Neredeyse kırk yıllık hasreti olan "Ah bir de Karadenizli İpsiz Recep Emice/Recep Reis'in filmini de çekebilsem!", diyen, Fatsalı, Karadenizli Kadir İNANIR'ın bu "ideali" de gerçekleşti.Yazımızın bu son bölümünde İNANIR'ın dilinden" Emice"yi gazetemiz okurlarıyla paylaşmak istiyorum.
"Atatürk'ün 'Recep Amca' diye hitap ettiği Rizeli(Karadenizli) kahraman çeteci.İpsiz Recep'in Millî Mücadele'deki yeri çok önemliydi. Bu mücadeleye katılmasındaki en önemli rolü 23. Fırka Kumandanı Âtıf Bey oynamıştı. Binbaşı Tufan'ın 43.Alayı'na bağlanan çete, gözünü budaktan esirgemeden savaşmıştı. Cesareti, gözüpekliği ve ataklığı sayesinde "İpsiz" lakabını almıştı. Millî MÜcadele yılarında göstermiş olduğu kahramanlıklarla 'Milis Yüzbaşı' rütbesi verildi. 1928'de Karasu'da öldü.(14)"
"O benim bunca sene fırsatını bulup da hayata geçiremediğim karakterlerden biriydi..Bir halk kahramanının bilinçlenerek Kurtuluş Savaşı'na ulaşan öyküsü bu. Bir Çakıurcalı Mehmet Efe, İpsiz Recep, bir Topal Osman, bunlar benim hep isteyip de yapamadığım filmlerdi. Televizyon dizisi olduğu için İpsiz recep'in hayatından bazı bölümleri içeren, tamamını içermeyen bir 'proje' bu.. Düzce'den Kefken'e, Kefken'den İstanbul'a, İstanbul'dan Sakarya önlerine uzanan uzun bir yolculuğun, çileli bir hayatın öyküsünü anlatıyoruz...Yoksulluk ve sefalet içinde, işgal edilmiş bir ülkenin insanlarının çektiği acıların içinden çıkan bir kahramanın hikayesi..."
Suâl:"Sinemalardaki siyasîliğiniz!"
Kadir İNANIR:"Siyaseti kendi içimde yapıyorum zaten. Benim filmlerimin içeriğinde her zaman siyasî bir duruş vardır. İpsiz Recep'te de öyle."
Suâl:"Şu anda Türkiye'nin bir İpsiz Recep'e ihtiyacı var mı?"
Kadir İNANIR:" Bir değil, birkaç İpsiz Recep'e ihtiyacı var. Şu anda fiilen işgal edilmemiş gibi görünüyoruz, amma aslında işgal altındayız, kültürel ve ekonomik açıdan..Aynı Kurtuluş Savaşı'ndaki gibi Emperyalist güçlerin işgaline uğramışız görüntüsü var..Bunu ortadan kaldırmak için tabii ki İpsiz Recep gibi kahramanlara ihtiyaç var."(15)
Suâl:"İpsiz Recep'le benzerlikleriniz!"
Kadir İNANIR:"İpsiz'le ben birbirimize çok benziyoruz. İkimizde Karadenizliyiz, çok tepkiliyiz,sahipleniciyiz,kararlıyız, çabuk kızıyoruz."
Suâl:"İpsiz Recep'in hayatında en çok neler ilginizi çekti?"
Kadir İNANIR:" Doğduğu yer olan Rize'den başlayıop, ticaret yaptığı Batum'a kadar yaşadığı herşey tam bir sinema filmi..Ayrıca bilinçsiz bir adamın, 'Emperyalist Güçler' tarafından işgal edilmiş ülkesinin acılarına nasıl ortak olduğunun en güzel örneğini de gösteriyor bu yaşam öyküsü...Sinema filmi olarak düşünüyordum. Amerikalılar 'Vietnam Savaşı'yla ilgilibin(1000) tane film yapmışlar. Halbuki Kurtuluş Savaşı'nın her saniyesi bir film, bir destan.."
Suâl:"Zaman zaman değerlerimizi yitirdiğimiz gibi bir kaygıya kapılıyor musunuz?"
Kadir İNANIR:" Bir ülkeyi topla, tüfekle işgal edersiniz. Ettiler işte Kurtuluş Savaşı Dönemi'nde ne oldu? Verirsin mücadeleni kurtulursun.
Amma kültürel değerlerini yok ettikleri zaman artık savaş bitmiş demektir. En tehlikelisi budur. Halk eğitimsiz, cahil bırakılırsa, değrlerini kaybederse, herkes istediğini kolayca yaptırır..."(16)
Suâl:"Diğer Kuvay-ı Milliye kahramanlarına göre İpsiz Recep neden farklı?"
Kadir İNANIR:"Farkı şu; hiç eğitim almamış cahil bir adamın kendi yaşam mücadelesini verirken; vatan sevgisi bilincine ulaşması; çeteçilikten kahramana dönüşmesi bana çok ilginç geldi. İkimiz de Karadenizli oalark olaylara etki ve tepkisinde benzerlik var. Çünkü o bölgenin getirdiği birtakım yapısal özellikler var. İnsanların yaşadığı bölgenişn iklimine göre davranış şekilleri oldukları savunuluyor. Çok tepkili olunması, sahiplenmesi, çabuk kızması, kararlılığı, idealistliği..."
Suâl:"Milis-Çete Reisliği'nden 'Muntazam Silahlı Kuvvetlere/Düzenli Ordu'ya Geçiş Meselesi!!!"
Kadir İNANIR."Kendi varlığı için, adamlarıyla hayatını kurmak için yaptıklarına 'çeteçilik' diyorum. Amma sonra adamın gücü Kuvay-ı Milliyeciler tarafından keşfedilip MillÎ Mücadele'ye kazandırılıyor..."
Suâl:"İpsiz Recep Emice/Recep Reis" Sinema Filmi Meselesi..."
Kadir İNANIR:" ...Bu kadar duyarsız kalarak, bu kadar sadece kendini düşünerek, bu ülkede yaşanmaz ki...O zaman "Ben işimi yapıyorum, ülkemden bana ne?" mantığı çıkar...Sinema filmi olarak da yapılabilmesi için 60-70 milyon dolar gerekli..."(17)
NETİCE:
Bu toprakların "kahramanları bitmez..." Bitmeyecektir de...Nice "Türk-İslâm Kahramanları" gibi, İpsiz Recep Emice'ler de, Recep Reis'ler de, Karadenizli Yiğitler de, birçok "dramlar", birçok "trajikler", birçok "hayal kırıklıkları" yaşadılar/yaşattılar...
Türkiye'deki "Fransa'nın 3. Cumhuriyeti" kurulduğu "Jakoben devrim yılları"nda da, nice "Karadenizli Yiğit Kahramanlar"; Rize'de, Trabzon'da, Giresun ve Samsun'da kurulan "İstiklâl Mahkemeleri" ile "travmatikleştirilmişlerdi..."Havza'da 'Serdengeçti Teşkilatı'nın Kurucularından Bayram Aga'lar da" çook "hayal kırıkları" yaşadılar...
1918, 1919, 1920, 1921, 1922'lerde vatanı müdafaa uğruna canlarını siper edinen, mallarını feda eden, cepheden cepheye koşan Karadenizli Yiğit Kahramanlar "Jakoben Devrim Yılları uygulamaları ile İmtihanlar"dan geçtiler/geçirildiler..Hem de ne "acılar, ıstıraplar" yaşatarak!!!(18)
Amma yine de "Deli Yürek'ler bu topraklarda asla bitmeyecektir..."
Ancak devasa suâl:Mevcut "Türkiye Gerçeği"nde "tercih"ler:Milisleşme mi? Çeteleşme mi? Sivilleşme mi?
Dip Notlar:
(1):Can ALPGÜVENÇ,"Kurtuluş Savaşı'nda Cesur Bir Yürek:İPSİZ RECEP"(Roman), Nesil Yayınları, Mart 2009,1. Baskı, sayfa 73
(2):Can ALPGÜVENÇ, adı geçen eseri, sayfa 186, 187
(3):C. ALPGÜVENÇ, a.g.e., sayfa 105'den 119'a...
(4): C. ALPGÜVENÇ, a.g.e., sayfa 168
(5):C.ALPGÜVENÇ, a.g.e.,sayfa 37'den 61'e...
(6):C.ALPGÜVENÇ, a.g.e., sayfa 40, 76, ve Yeni AKTÜEL Dergisi, 2008,sayfa 48
(7): C.ALPGÜVENÇ, a.g.e.
(8): Mehmet POLATOĞLU, "İPSİZ RECEP "EMİCE"(roman),Yolculuk Yayınevi,2009
(9):İbrahim BALCI, "Millî Mücadele'de BOĞAZİÇİ"...
(10): C.ALPGÜVENÇ, a.g.e., sayfa 203
(11):C. ALPGÜVENÇ, a.g.e., sayfa 204
(12):Yeni AKTÜEL Dergisi, 2008, sayfa 48(Zikreden Ergun HİÇYILMAZ)
(13):C.ALPGÜVENÇ, a.g.e., sayfa 204
(14):Sabah Gazetesi, Gündem, 6/Kasım/2008,Bülent İPEK,Kadir İNANIR'la Ropörtaj,'Dış Güçler Tarih Bilincimizi Ortadan Kaldırıyor'
(15):Tempo Dergisi, 25 Eylül 2008
(16):Sabah Gazetesi, Günaydın Eki, 18.11.2008
(17):Bülent İpek, Kadir İNANIR'la ropörtaj, adı geçen not
(18):Yeni ASYA Gazetesi, ,Tarihin Yorumu, 18.12.2008
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder