CEVİZLİ MACUN, CEVİZLİ
MACUN HELVA
veya
PERŞEMBE HELVASI
“İklimler değişti…”
Son senelerde en fazla duyduğumuz
cümlelerden biri.
Mütehassızlar bile ‘Türkiye’miz
Umumiyeti’nde ve ‘Karadeniz Bölgemiz’de de, görülen “mevsim sayıları”nın,
“üçe”, hattâ neredeyse “ikiye” düşeceğini de ifâde ediyorlar.
Son günlerde, neredeyse “Kış
Mevsimi”ne ramak kalırken bile, âdeta “Pastırma Sıcakları”nı yaşıyoruz.
Hele, bu sene, “-İşte, Haziran 2020
geldi”, dediğim çok sayıda oldu.
CEVİZLİ MACUN
Geçenlerde, “Anıt Ağaçlar”ın, “Abide
Ağaçlar”ın ‘yaşları nasıl tesbit ediliyor?”, diye ‘ders esnası’nda meraklandım.
Öğrencime, bu mevzûda bildiğim ve
hepimizin de bildiği;”kesilen ağacın kütüğünde meydana gelen her bir halka, o
ağacın yaşını da verir” malumatını paylaştım.
Ya “kesilmemiş ağaçların yaşı”nı ise
‘nasıl tesbit edecektik?’
Üstelik, havasını teneffüs
ettiğimiz, suyunu içtiğimiz ve ekmeğini de yediğimiz “Horasan Alperenleri
Toprağı Terme”mizdeki, ‘gecikmeli restorasyonu” devam eden “Terme Tarihî Pazar
Camiî” avlusundaki “Koca Çınar”ın gölgesi altında oturamayalı da, neredeyse
seneler oldu.
“350 Yaşındaki Anıt Ağaçı”mız…
Aradan bir “on sene” geçtiğini kabul
edersek, 2019’da, 360 yaşındaki ‘Terme Anıt Ağaç”ımız, “Terme Çınar Ağaç”ımız…
“Yaşını nasıl tesbit etmişlerdi?”
Meşhur “arama motoru” ‘google’ya
yazdığımızda, “devâsa malumatlar”la karşılaştım.
“Ağaçların yaşlarını tesbit etmek”
bile, yine “Amerikalılar” tarafından, bir “ilim disiplini” olarak da
isimlendirilmiş:”Dendrokronoloji..”
Sadece “kesilmemiş ağacın yaşını
tesbit ilmi” değil; yaşadığı tesirler de, bütün ayrıntılarına kadar inceleyen
bir “ilim disiplini…”
“Artım Burgusu Metodu” vesaire..
Şunu demeye getirmeye gayret
ediyorum: “Doğduğumuz topraklar”ın her güzelliğine, elin “Amerikalısı”ndan daha
şuurlu alaka ve yakînlik gösterebilmek elzem…
Hem de “ayrıntısının ayrıntısının
ayrıntısına kadar…”
En azından; “karanlığa
küfredeceğine, bir mum da sen yak” misali, ‘bir yerden başlamak’ da
ehemmiyetli.
Ve kezâlik, hepimiz çocukluğumuzda
ve yetişkin olduğumuz hâlde, hâlen bile, “Pazar yerleri”nde, ‘alışveriş yerleri
araları”nda, bir tabla üzerinde satılan “cevizli macun”lardan yemişizdir.
Hele, “macun” deyince, şahsen
aklıma, kış mevsiminde, tahta camlı pencereli evimizin, cam kenarlarını, soğuk
geçmesin diye, kahverenkli ‘cam macunları’ ile de kapladığımız günler de aklıma
geliyor.
Velâkin, “Kış Mevsimi”ne sayılı
günler kaldığı, bu günlerde, “Çarşamba”mızın “Çarşamba günü kurulan Pazar
yeri”nin birinde, satış mağazaları önünde, “cevizli macun” satandan, iki Türk
Liraya, bir dilim “cevizli macun” alıp yedim.
Bazen de, “cevizli macun yeme
geleneğimi”, “Şehr-i Terme”mizde de sürdürdüğümü de hatırlıyorum.
Velâkin, “cevizli macun”un
‘ayrıntıları’nı öğrenmeye gayret ettiğimde ise,-elbette ki teknolojik
kolaylıklar-, şaşırtıcı malumatlarla,şaşırtıcı bilgilerle de karşılaştım.
Öyle, sadece bir “cevizli macun”
değilmiş yediğimiz.
Medeniyetimizin, ‘yöre kültürümüz”ün
ehemmiyetli “mutfak ürünü”, “tatlı ürünü” imiş ve sıhhatimize de çok faydaları
varmış.
CEVİZLİ MACUN HELVA-PERŞEMBE HELVASI
Sizler de, hem çocukluğunuzda, hem
de günümüzde, “Kış Mevsimi”nde çokca tüketilen “cevizli macun”lardan, “cevizli
macun helva”lardan, daha doğru bir târif ile de “Perşembe Helvası”ndan
yemişsinizdir, yiyorsunuzdur.
“Manisa’nın Mesir Macunu, Osmanlı
Macunu neyse, bilhassa Ordu ve Samsun yöresinin “Cevizli Macunu”, “Cevizli
Macun Helvası” da odur”, deniliyor.
Bir asra aşan süredir “tatlı ürünü”
olarak tüketilen bu macunun “Patenti” ise Ordu vilâyeti Perşembe ilçesine ait
olduğundan; “Perşembe Helvası” olarak da biliniyor.
“Şehr-i Terme”mizde, “Hapanaltı
Pazar Yeri”nde, belki de bir camcı dükkanın önünde, “Pazartesi ve Cuma
Günleri”; “Çarşamba” da ise “Çarşamba günleri bazı işyeri önleri”nde, bir masa
üzerinde, “Cevizli Macun”, “Cevizli Macun Helva”, “Perşembe Helvası” ‘tatlsı’
satıcısı ile önümüzdeki “Pazar Yeri Günleri”nde, çokca karşılaşacaksınız…
CEVİZLİ MACUN HELVA-PERŞEMBE HELVASI
ve SIHHATE FAYDALARI
Evlerde, elde , şeker-ceviz-çöven
kökü gibi malzemelerden, üç saate yakın sürede yapılan, soğutulan “cevizli
macun helva”nın, “Perşembe helvası”nın sıhhatimize, sağlığımıza faydaları:
1-
İnsanı
tok tutar.
2-
Yiyen
üşümez. Vücudu sıcak tutar.
3-
Mide
rahatsızlıklarına birebir.
4-
Karaciğer
dostu.
5-
Çöven-Meyan
kökü, astıma da iyi gelir.
6-
Enfeksiyon
hastalıklarına şifa.
7-
Kalp-damar
hastalıklarına şifa.
8-
Bebek
emziren annelere, sporculara, büyük enerji deposu.(*)
ELHASIL:
“Kış Mevsimi”nin yaklaştığı günlerde, “Kış Mevsimi”nde,
hattâ esasında “her mevsimde”, “Yaz Mevsimi”nde bile, şehirlerin “Alışveriş
Günleri”nde, “Pazaryeri Günleri”nde, ‘kapalı mekânlar’da değil; “işyeri
önleri”nde, “dört ayaklı”lar üzerinde satılan “cevizli macun”ların;”cevizli
macun helvalar”ın ‘anavatanı” ise Ordu-Perşembe…
Bu sebeple, “Perşembe Helvası” da deniliyor…
“Tatlı” tüketiminde, kahvaltılarda tüketiliyor…
Ekseriyetle atadan-babadan münasebeti ile öğrenilen ve evlerde yapılan
“cevizli macun helvaları”, “Perşembe Helvaları”nı yapanların sayısı da azaldığı
ifade ediliyor..
Bilhassa “Kış Mevsimi”nde, “Üşüyorum” yerine “Üşümüyorum”
demek için de, çokca “Cevizli Macun Helva”lar, “Perşembe Helvaları”
tüketmeliyiz de…
Terme,13 Kasım 2019
İsmet GÜLTEKİN
Araştırmacı-Yazar ve Eğitimci
Dip Not:
(*): “Kışın Vücudu Sıcak Tutuyor”, haberler.com,10.01.2017
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder